Peter-/meterschap in het kader van de opleiding FGE - Praktijkopleiding voor toekomstige (gerechts)experten

Inleiding

De opleiding FGE (Fellow in de Gerechtelijke Expertise, Luik I), georganiseerd door ie-net, heeft ondertussen haar 13de promotie afgerond. Het doel van deze opleiding is het aanbieden van de door FOD Justitie opgelegde juridische vorming in het kader van de wettelijke verplichtingen waaraan een expert dient te voldoen wanneer hij/zij zich wenst te laten opnemen in het Nationaal Register van Gerechtsdeskundigen.

Het deelnemersveld van deze opleiding is zeer divers. Het grootste deel van cursisten werkt al, deels of voltijds, als expert/domeindeskundige of is actief als vrije beroeper (architect, landmeter, arts, enz.).

Behoefte

Voor een beperkt aantal deelnemers bestaat, naast de pure vakkennis waarover zij al dienen te beschikken vooraleer de opleiding FGE te starten, een uitgesproken behoefte aan het opdoen van praktijkervaring. Vaak gaat het om kandidaat-experten die eerder beperkte of geen ervaring hebben met de modus operandi van het gerechtelijk deskundigenonderzoek, zowel in het kader van een strafrechtelijk onderzoek als in burgerrechtelijke zaken.

Om de huidige leemte aan veldervaring en behoefte aan een praktische opleiding op te vullen, werd tijdens de doorstartvergadering van de Deelgroep Ingenieur-Deskundigen op 09.12.2019 geopperd om een peter- en meterschap in het leven te roepen. Een dergelijk concept biedt startende deskundigen, na (of tijdens) het volgen van de opleiding FGE de mogelijkheid om onder begeleiding van een erkende gerechtsdeskundige, die op regelmatige basis wordt aangesteld door rechtbanken of het Openbaar Ministerie, mee te lopen.

Bijdrage tot kwaliteitsborging van toekomstige kandidaat-gerechtsexperten

Peterschap is een reeds lang ingeburgerde tool om als starter onder begeleiding met een bepaald beroep kennis te maken, vertrouwd te geraken met de praktische aspecten van een aanstelling als gerechtsdeskundige en te groeien in het vak. De kandidaat loopt van de aanstelling tot het einde van een opdracht mee naast een ervaren deskundige (peter/meter) waardoor deze de kandidaat een inkijk geeft in zijn modus operandi en de geplogenheden van zijn opdracht. Deze aanpak heeft als voornaamste troef dat een kandidaat op een zachte wijze kan instappen en zich de geijkte gebruiken kan meester maken.

Kortom, een goed onderbouwd peter-/meterschap kan en dient bij te dragen tot een kwalitatieve opleiding en kwaliteitsborging van toekomstige experten die zich kandidaat stellen om als gerechtsexpert aangesteld te worden.

Wie kan een beroep doen op een peter/meter?

Een kandidaat die een beroep wenst te doen op een peter-/metertraject moet eerst de cursus FGE juridisch luik met succes hebben doorlopen. Dit heeft het voordeel dat de peter/meter een zekere garantie heeft m.b.t. de motivatie van de kandidaat en er voor beide personen geen kostbare tijd en energie verloren gaan. Bijkomstig kan de deskundige erop vertrouwen dat de kandidaat reeds 2 over een uitstekende theoretische juridische kennis beschikt en wordt zo het risico op fouten tot een minimum beperkt.

Waar vind ik een peter/meter?

In eerste instantie lijkt het voor de hand liggend dat het peter- en meterschap een vrije keuze is. Personen die deel uitmaken van het Nationaal Register kunnen niet worden verplicht om een peter- /meterschap op te nemen. Daarom is er nood aan een lijst met de personen die zich kandidaat stellen als peter/meter. Zo kunnen kandidaten die op zoek zijn naar een peter-/meterleertraject op een eenvoudige wijze een keuze maken.

Het lijkt voor de hand liggend dat kandidaat-peters en -meters experten zijn die reeds voorkomen op de lijst van het Nationaal Register. De lijst is vooralsnog niet publiek toegankelijk. Het lijkt logisch om aan de groep die op zoek is naar een peter/meter beperkt toegang te verschaffen tot deze lijst (naam/disciplines/regio/mailadres). Dat vergt wellicht het nemen van een Koninklijk Besluit op voorstel van de Minister van Justitie. In een extra veld zou kunnen worden weergegeven of de deskundige al dan niet beschikbaar is als peter/meter of reeds een maximum aantal personen in opleiding heeft. Van zodra een concreet voorstel werd uitgewerkt, kan vanuit de Deelgroep Ingenieur-Deskundigen van ie-net contact worden opgenomen met het kabinet van de Minister van Justitie om e.e.a. te bespreken.

Zo het Nationaal Register niet openstaat voor dergelijke modificaties, zal ie-net hierin het initiatief nemen en via haar platform de nodige informatie beschikbaar stellen.

Timing / Agenda

Het opstarten van een peter/meteropleidingstraject lijkt ons ten vroegste haalbaar midden september 2020. Dit betekent dat eerst aan volgende voorwaarden dient voldaan te zijn:

Beschikken over een publiceerbare lijst met bereidwillige experten die deel uitmaken van het Nationaal Register en op regelmatige basis worden aangesteld.
De lijst is toegankelijk voor kandidaat-experten.
De nodige richtlijnen werden uitgeschreven en zijn raadpleegbaar voor kandidaten en peters/meters.
Het lijkt ook nuttig om een zelfevaluatie-systeem op te zetten en de opleiding, eventueel gefaseerd, in tijd te beperken (een half jaar, in overleg verlengbaar tot een jaar). Eventueel kan een minimum aantal uren worden opgelegd maar het lijkt beter dit in onderling overleg tussen beide actoren te bespreken en het aanbod af te stemmen op de noden.

De twee laatste punten worden uitgewerkt binnen de werkgroep bestaande uit P. Mast, Cl. Van Daele en St. Vantilt i.s.m. de coördinator van de Deelgroep en de staf van ie-net