Bezoek aan de Papiermolen Herisem te Alsemberg

Vlaamse Vereniging voor Industriële Archeologie, foto Adriaan Linters.

Herisem Papiermolen en Kartonfabriek Winderickx van 1763 tot heden.

Vanaf de 16e eeuw waren er papiermolens in de Molenbeekvallei.
De Herisem Papiermolen kende een evolutie van een ambachtelijke papiermolen tot een succesvolle kartonfabriek. De kartonfabriek sloot in 1940 de deuren en sindsdien bleven alle machines onaangeroerd. Midden de jaren zeventig werd de site als waardevol erfgoed gekend. Later werden eerste opruimwerken gestart en in 1992 startte de restauratie die in 2013 afgerond werd.
De waterwielen en de gerestaureerde stoommachine Bollinkx drijven opnieuw de 19e eeuwse machines aan. Het geheel is een der best bewaarde voorbeelden van de ooit bloeiende papier- en kartonnijverheid in de regio Vlaams-Brabant.
De site bestaat uit de oorspronkelijke papiermolen, de kartonfabriek, de bijhorende boerderij (met graanmolen) en een centraal gelegen woonhuis met voormalig kantoor; ligt midden van 16ha weiland, akkers en bospartijen. Gebouwen met landschap zijn bij Koninklijk Besluit beschermd en vormen het domein “Herisem”.
Het monument is een authentiek voorbeeld van industriële archeologie: de machines waarmee het eerste mechanische karton geproduceerd werd, staan nog opgesteld zoals ze in 1940 bij de sluiting achtergelaten werden.

Onder begeleiding van een gids, wandel je door de geschiedenis van de papiermolen en de kartonfabriek en krijg je uitleg bij de verschillende werktuigen en machines. Je ervaart wat leven en werken in een plattelandsnijverheid in de 19e eeuw betekende.